پتروگرافی و ژئوشیمی دایک های آندزیتی شمال رابر، استان کرمان

منطق? مورد مطالعه، شامل یک سری دایک هایی می باشد که در استان کرمان و 10 کیلومتری شمال شهر رابر قرار دارند. این منطقه از لحاظ تقسیمات زمین شناسی ایران در زون ایران مرکزی، کمربند ولکانو- پلوتونیک ارومیه- دختر و جنوب شرقی نوار دهج- ساردوئیه قرار می گیرد. این دایک ها دارای آرایش نسبتا" منظم، با روند غالب شمالی- جنوبی و ضخامت متوسط 5 متر می باشند. دارای ترکیب سنگ شناسی آندزیتی تا داسیتی به سن پلیوسن هستند که در داخل مجموعه ای از سنگ های آذرآواری ائوسن و واحدهای رسوبی میوسن برونزد دارند. کانی های درشت بلور و اصلی تشکیل دهند? این سنگ ها شامل پلاژیوکلاز، آمفیبول، بیوتیت و گاهی پیروکسن می باشند؛ همین کانی ها گاه همراه با شیشه، در زمین? این سنگ ها حضور دارند. درشت بلورهای این سنگ ها به ویژه کانی های پلاژیوکلاز دارای بافت های غیر تعادلی نظیر منطقه بندی، انحلال و بافت غربالی می باشند؛ کانی های فرو منیزیم (هورنبلند و بیوتیت) نیز اوپاسیتیزه شده اند. به نظر می رسد این ساختارهای نامتعادل، بیشتر ناشی از کاهش فشار و تغییرات فشار بخار آب در هنگام تشکیل آن ها باشد. در مقاطع میکروسکپی بافت غالب این سنگ ها پورفیری است، ولی در آن ها می توان بافت های میکرولیتیک پورفیری، هیالوپورفیری و میکروگرانولار را مشاهده کرد. بر پایه داده های ژئوشیمیایی مشخص گردید که در مقابل افزایش مقدار اکسید سیلیسیم آن ها، اکسیدهای عناصر قلیایی و مقادیر rb، ba، sr و pb روندی افزایشی و سایر اکسیدها و عناصر v، y، co و ni روندی کاهشی دارند که با روند عمومی تبلور ماگما هم خوانی دارد؛ لیکن برخی از بی نظمی های مشاهده شده احتمالا" ناشی از ناهمگنی سنگ ها، درصد درشت بلورها، بافت های نامتعادل موجود در کانی های سازند? این سنگ ها و احتمالا" آلایش پوسته ای باشد. تغییرات مثبت عناصر ba، rb، u، th، pb، ce، cs، la و sr و منفی عناصر v، cr، ni و yb در این سنگ ها نسبت به کندریت و گوشته اولیه، به نظر می رسد ناشی از عملکرد سیالات ناشی از فرورانش و یا جدایش کانی های فرومنیزیم نظیر پیروکسن و هورنبلند باشد؛ از طرفی آنومالی منفی nb و ta در این سنگ ها، احتمالا" حاصل آلایش آن ها با مواد پوسته ای است. تغییرات نسبت های افزایشی th/zr و ce/y با ثابت بودن نسبت zr/nb در این سنگ ها، احتمالا" ناشی از تأثیر سیالات آزاد شده از صفح? فرورونده در متاسوماتیزم گوه گوشته ای می باشد. شواهد ژئوشیمیایی مختلف، چون بالا بودن مقادیر lree در این سنگ ها در قیاس با hree و بالا بودن نسبت های lile/hfse نشان می دهد که آن ها احتمالا" در جایگاه حاشی? قاره مرتبط با فرورانش و ذوب گو? گوشته ای ناشی از سیالات آزاد شده از صفح? فرورونده شکل گرفته اند. بررسی صحرایی، ژئوشیمیایی و ساختاری این دایک ها نشان می دهد که احتمالا" شکستگی های حاصل از فعالیت گسل های ساردوئیه و دهشیر- بافت در شکل گیری آن ها موثر بوده اند.